"De wereld is absoluut niet voor verbetering vatbaar!"

In gesprek met Robert Lemm

30 maart 2023

Bij uitgeverij De Blauwe Tijger is zojuist een nieuw boek van Robert Lemm verschenen. 

Robert is hispanist en bekend van zijn Nederlandse vertalingen van Spaanse klassiekers. In 1979 ontving hij de Martinus Nijhoff Vertaalprijs voor zijn vertalingen van Latijns-Amerikaanse auteurs als Octavio Paz (Het labyrint der eenzaamheid), Pablo Neruda (Ik beken ik heb geleefd), José Donoso (Obscene nachtvogel) en in het bijzonder voor de vertaling van Concierto Barroco van Alejo Carpentier.

Daarnaast staat Robert bekend als ‘reactionair katholiek auteur’ (Wikipedia). En het is als zodanig dat wij hem in zijn nieuwste boek leren kennen. In dat boek put hij ook rijkelijk uit het werk van volgens hem ten onrechte veel minder bekende en daarom eveneens door hem vertaalde en bij De Blauwe Tijger verschenen auteurs als Joseph de Maistre, Juan Donoso Cortés, Nicolás Gómez Dávila, Miguel Unamono en Luis de Léon.

Robert, van harte gefeliciteerd met de verschijning van uw nieuwe boek, getiteld Desengaño. Wat betekent dat woord eigenlijk?

‘Desengaño’ is ontwaken uit een waan. En in mijn boek gaat het daarbij om de waan dat de wereld voor verbetering vatbaar zou zijn.

Die opvatting lijkt me lijnrecht te staan tegenover die van de moderne tijd. Daarin is toch vooral de vooruitgangsgedachte leidend…

Inderdaad. Maar de gedachte dat de wereld voor verbetering vatbaar zou zijn is slechts een recente uitvinding. Het vooruitgangsgeloof vangt aan tijdens de Verlichting, 2e helft 18e eeuw. Voor die tijd heeft niemand in de vooruitgang geloofd.

U bent ook volgens eigen zeggen een reactionair. Wat bedoelt u daarmee?

Een reactionair is niet iemand de vooruit kijkt, zoals de liberaal. Ook niet iemand die terugkijkt, zoals de conservatief. De reactionair is iemand die zoekt naar de sporen die de eeuwigheid heeft achtergelaten in de tijd…

Daar gaat u ongetwijfeld nader op in tijdens de borrellezing. Maar ik ben toch wel benieuwd wat dat verschil tussen conservatief en reactionair voor onze tijd betekent…

De conservatief streeft een correctie na op het linkse liberalisme. Het heeft dus zelf liberale wortels. De reactionair heeft principieel niets met het liberalisme. 

U houdt uw borrellezing voor het Renaissance Instituut. Terwijl ik de indruk krijg dat het volgens u sinds de Renaissance al bergafwaarts is gegaan met onze beschaving…

De Renaissance benadrukte de mens en het menselijke, maar hield vast aan het overgeleverde geloof. De term renaissance kwam naar boven tijdens de Verlichting tegen de zogenaamde ‘Dark Ages’. De filosofen van de 18e eeuw zagen er een voorstadium in van hun eigen vooruitdenken, nu los van God.

Tegenover het liberalisme en het conservatisme is uw boek een pleidooi voor een reactionaire levenshouding. Ik ben zeer benieuwd naar uw argumenten daarvoor. 

Tot vrijdag!

Deel op socials

Andere artikelen

Blijf op de hoogte

1743790dfedbbb041146808435edbac5.jpeg

''De Lange Mars door de instituties begint hier!”