“Bij beroep op ‘de wetenschap’ doen feiten er niet meer toe”
In gesprek met Dolf van Wijk
Hij wantrouwde al vroeg het beroep op ‘de wetenschap’ waarmee, zonder dat werkelijk sprake was van een degelijke onderbouwing, politieke maatregelen gepropageerd werden om de zgn. ‘klimaatapocalyps’ tegen te gaan.
In zijn borrellezing komende vrijdag 12 mei zal hij op dergelijk misbruik van de wetenschap uitgebreid ingaan. Met het oog daarop stelden wij hem een aantal vragen. Kaartjes voor de lezing kunnen gekocht worden via deze link.
Wie is Dolf?
Ik ben sinds mijn jeugd geïnteresseerd in natuur en natuurbeheer. Ik heb biologie gestudeerd en ben aan de Universiteit van Nijmegen gepromoveerd op een ecologisch onderwerp. Bij Rijkswaterstaat Groningen ben ik vervolgens beleidsmedewerker milieuzaken geweest. Daarna ben ik een aantal jaren hoofd van de afdeling milieuresearch bij AkzoNobel geweest. Vervolgens was ik tot mijn pensioen in 2019 in wetenschappelijke en managementfuncties werkzaam bij de European Chemical Industry Council (Cefic), om na mijn pensioen bij die instelling nog een aantal jaren als consultant actief te zijn geweest.
Je hebt duidelijk je sporen verdiend. Wat maakte dat je je ging bemoeien met de manier waarop wetenschap werd ingezet voor politieke doeleinden?
Tot het begin van het huidige millennium hielden we ons in de milieuwetenschap vooral bezig met de bestudering van milieuvervuiling. Vanaf dat moment zag ik dat langzaam veranderen. Steeds meer ging de wetenschap zich richten op dat wat ‘klimaatverandering’ ging heten. Van klimaatverandering is altijd al sprake geweest. Dat was dus niets nieuws. Wat er veranderde was de manier waarop de politiek er mee aan de haal ging. Vooral de film An Inconvenient Truth van Al Gore heeft daarbij een belangrijke propagandarol gespeeld. Gangbaar werd daardoor het beeld dat CO2 een desastreuze invloed had op ons klimaat en dat wij mensen daarbij de grote schuldigen waren.
Is er reden om daaraan te twijfelen dan?
Zeker! Ik wist zelf voldoende van wetenschap om mijn twijfels te hebben. En als dat al niet duidelijk was voor het grote publiek, kwam daar bovenop de grote e-mailhack die leidde tot de beruchte Climategate in 2009. Die maakte duidelijk dat de hockeystick-grafiek, die gebruikt werd om aan te tonen dat wij mensen de grote schuldigen waren, het resultaat was van gemanipuleerde datasets. Ik vond dat het grote publiek hiervan op de hoogte moest zijn en begon met het schrijven van blogs waarin ik wetenschappelijke inzichten deelde die ingingen tegen het officiële narratief. Die blogs verschenen op de website Climategate.nl, waarvan onder andere Marcel Crok de initiatiefnemer was.
De feiten zullen in je borrellezing aan bod komen. Maar vastgesteld moet worden dat die niet tot een radicale ommekeer in de publieke opinie rond klimaatverandering hebben geleid…
Dat is inderdaad iets wat me destijds al verbaasde. Kennelijk heeft propaganda een zo grote impact op de beeldvorming bij het grote publiek, dat feiten er niet meer toe doen. Daarvoor is een psychologische verklaring. Het blijkt mogelijk om via propaganda, wanneer lang genoeg herhaald en door voldoende media ondersteund, mensen in een collectieve staat van hypnose te brengen. Daarmee wordt voldaan aan de basisbehoefte die er is aan een groot verhaal dat mensen verenigt en hen het gevoel geeft onderdeel te zijn van een betekenisvol collectief dat erop uit is de wereld van de dreigende ondergang te redden.
Is er hoop dat mensen uit die hypnose ontwaken?
We hebben de plicht om mensen wakker te schudden. In de overtuiging dat eens de waarheid zal zegevieren, geef ik de moed niet op!
We zijn zeer benieuwd naar je verhaal komende vrijdag!
