Jelena Postuma is econome, schrijver, columniste en fractievolger in de Almeerse gemeenteraad. Op vrijdag 17 februari geeft ze een lezing over de gevaren van Central Bank Digital Currencies. Haal je kaartje hier!
Deze week werd duidelijk dat de regering ons via de EU een digitale identiteit inrommelt, zonder goedkeuring van de Tweede Kamer. Maar het is eigenlijk helemaal geen groot nieuwsverhaal geweest. CBDC's zijn een vergelijkbare ontwikkeling, maar krijgen ook nooit veel aandacht in de landelijke pers. Waarom denk je dat zo is?
Het is een beproefde methode van de EU om ingrijpende ontwikkelingen, waar logischerwijs veel kritiek op verwacht kan worden, zo geruisloos mogelijk door te voeren totdat er een punt bereikt is waarop men niet meer terug kan. Wanneer mensen in de gaten zouden hebben hoever de Europese Centrale Bank al is met de ontwikkeling van CBDC’s en wat het in de toekomst voor hen zal betekenen, zou er veel meer opstand zijn tegen deze ontwikkelingen, en daarom wordt er weinig aandacht aan besteed. Daarnaast worden complexe zaken zoals het digitale paspoort en de CBDC door veel mensen gezien als te ingewikkeld, saai en een ver-van-mijn-bed show. Aangezien de mainstream pers het trekken van zoveel mogelijk kijkers en lezers als doel heeft, zullen zij zich eerder focussen op meer behapbare, concrete onderwerpen. Uiteindelijk is dit in het nadeel van de lezer, die wanneer de CBDC daadwerkelijk ingevoerd wordt, zal worden overvallen door de consequenties ervan. Daarom is het belangrijk om zelf zoveel mogelijk informatie over dit onderwerp te verzamelen, ofwel via alternatieve media, ofwel direct via de rapporten van de ECB, en dit te delen met zoveel mogelijk mensen. Dit is de eerste stap in het voorbereiden op en het wapenen van jezelf tegen de komst van de CBDC.
Waarom denk jij dat mensen vaak zo gemakkelijk meegaan in dit soort technologische ontwikkelingen?
Veel mensen hechten aan gemak. Ze vinden het vooral “makkelijk” wanneer ze overal met hun smartphone en QR-code kunnen betalen, of wanneer al hun gegevens “eenvoudig” gecombineerd worden met een digitaal paspoort. Het gemak is voor veel mensen direct zichtbaar, terwijl de gevaren, zoals het verlies van privacy en op termijn zelfs vrijheid, nog abstracter en minder zichtbaar is. Hierbij speelt ook mee dat vanuit de overheid en de mainstream media dit soort ontwikkelingen vooral positief belicht worden en dat broodnodige kritische stemmen onmiddellijk worden weggezet als “complotdenkers”. Een groot deel van de mensen is nog steeds geneigd om autoriteiten te vertrouwen en denkt daardoor dat het wel meevalt met de gevaren.
Zie jij nog uitwegen als CBDC's straks wel opgelegd worden, via de banken of via de overheid?
Op dit moment zijn er nog uitwegen, maar hoe verder de uitrol van de CBDC gevorderd is, hoe lastiger het wordt om eronderuit te komen. Om de invloed van de CBDC op je leven zoveel mogelijk te beperken is het belangrijk om nu al actie te ondernemen om je eigen onafhankelijkheid te vergroten. Daarbij zijn twee aspecten belangrijk: het vinden van een alternatief betaalmiddel dat losstaat van de overheid en het verbinden met gelijkgestemde mensen en bedrijven in je omgeving, waarvan je weet dat je ze kan vertrouwen als het nodig is. Om te zorgen dat je de komende jaren, wanneer de CBDC geïmplementeerd wordt, in je eigen onderhoud kan blijven voorzien zonder afhankelijk te zijn van de voorwaarden van de CBDC is het belangrijk om nu al een parallelle, lokale economie op te zetten. Momenteel is het nog relatief makkelijk om zoiets op zetten, maar hoe verder de CBDC en de digitale identiteit in het dagelijks leven verweven zullen raken, hoe moeilijker dit wordt.
